58

"اوزون برون "  کلمه ای ترکی هست که از دو قسمت "اوزون" به معنی دراز

و

" برون" به معنی دماغ تشکیل شده

یعنی

اگه یه ترک زبان  بخواد تعجبش رو برای بغل دستیش بابت قد بلند کسی بیان کنه میگه :

" ددم وای !!! بو چخ اوزون دی هاااااااا.... "

اون  " هاااا..."  کش دار انتهایی هم نکته کلیدی این جمله هست

چون فقط اون قسمت از دیار ترک زبانان که تافته جدا بافته هستند اهل کشیدن

انتهای کلمات مثل آدامس بادکنکی هستند .

و با این طرز بیان گوینده به بغل دستیش این نکته رو هم بطور ضمنی حالی میکنه که

" بابا بشین سر جات اونی که میگن با کلاس منم  "


الغرض "اوزون برون" اسم عامیانه یکی از انواع ماهیان غضروفی دریای خزره

این ماهیان غضروفی همین طور که از اسمشون بر میآد ستون فقراتشون استخونی

نیست بلکه از یک نوع غضروف   ساخته شده .

اهمیت ماهیان غضروفی در اینه که مهمترین محصول دریای خزر یعنی خاویار رو

 با پاره کردن شکم ماهی ماده و بیرون آوردن تخمهای لقاح نیافته اون و اضافه کردن

نمک و .. بدست میآرند و همین طور که میدونید ارزش صادراتی و در نتیجه قیمت

بالایی داره .


خاویار بطور سنتی غذای مردم شمال نیست چون اولا صید این ماهیهایی غضروفی

انحصارا توسط شیلات صورت میگیره و ثانیا عموما صادر میشه

به عنوان مثال من که تمام عمرم رو اینجا بودم هنوز لب به خاویار نزده ام .

 

 

مردم من بطور سنتی تخم لقاح نیافته ماهی سفید رو که شور شده و به اسم

" اشپل     Ashpal" معروفه مصرف میکنند .نوع معمولی تر اشپل هم

تخم ماهی کولی هست که ماهی کوچکی به ابعاد تقریبی یک وجبه که خود ماهی و

تخم درون شکمش با هم شور میشن و با هم مصرف میشن . اشپل "کولی "  کوچکه

شاید به اندازه  دو تا باتری AAA اما مصرف کولی اشپل دار هم به همون نسبت

اشپل ماهی سفید عمومیت داره به خصوص که ارزونترهم هست .


اینها رو گفتم تا بگم که غضروف ماهیان و خاویار حاصل از اونها برای خودش

درجه بندی تخصصی داره

دو نوع از این نوع غضروف ماهی ها مشهور ترند: فیل ماهی یا بلوگا و ازون برون


خاویار حاصل از فیل ماهی درجه یک محسوب میشه اما متاسفانه گوشت این ماهی

طعم خاصی نداره و با کمی تحقیر میشه اونو به سیب زمینی پخته تشبیه کرد!!! .

خاویار حاصل از ازون برون درجه دو محسوب میشه

– نپرسید چون خودم هم نمیدونم چرا  اینو از فرد مطلعی شنیدم –

اما گوشتش مزه ای داره که میشه گفت مزه گوشت آهو های بهشتی رو میده

–  نپرسید مگر از گوشت این آهو ها خوردی؟ نه نخوردم ولی اگر قراره

مزه ای داشته باشند حتما مزه همین اوزون برون های  این دنیاست –


در نتیجه شیلات براش به صرفه تره که نژاد فیل ماهی رو تکثیر و حمایت کنه تا

در آینده خاویار گرونتری رو برداشت کنه . بنابراین تعداد اوزون برونهای صید شده

هر سال کمتر و کمتر شده  و در آستانه انقراض قرار دارند

دونستن این نکته جالبه که اوزون برون خودش چند نوعه که  انوع

"چال واش chal vash" و نوع "سیترا sitra"  مشهورترند

اما

محلی ها معتقدند خوردن "چال واش " باعث اسهال استفراغ میشه و فقط نوع

سیترا هست که بی ضرره و این همون اوزون برون معروف دوست داشتنیه

و البته تشخیص این دو از هم فقط توسط خود صیاد ها ممکنه

پس

اگر روزی روزگاری در شمال با جیب پر پول خواستید کباب ماهی بخورید

مراقب باشید که:

1-      فروش گوشت فیل ماهی به جای اوزون برون انقدر شایع و متداوله که انگار برید

سوپر مارکت و یه بسته چیپس بخرید . پس اگر اوزون برون خریدید و مصرف کردید

و عاشقش نشدید بدونید که فیل ماهی بهتون انداخته اند .


    2-  اگر جزو اون گروه از ما بهترون هستید که با ... روابط حسنه دارین و براتون

گوشت ازون برون آوردند و خوردید و عاشقش شدید حواستون باشه تا چند ساعت

جایی باشید که دسترسی فوری به دستشویی براتون ممکن باشه چون احتمال اینکه

 " چال واش " یا  گربه ماهی آبهای شیرین شمال معروف به "اسبله   asbale"

بهتون داده باشند زیاده .البته بنا برشنیده ها اگر اسبله خورده باشید به دستشویی نیاز

نخواهید داشت . ولی کی میدونه شما چی خوردین ؟ شاید چال واش بوده باشه


خود من هم تفاوت گوشت فیل ماهی - سیترا- چال واش و اسبله رو درست

و واضح  نمیدونم

توی پست بعد میخوام  خاطره ای نقل شده  توسط  یه همکار باسابقه

در مورد اوزون برون رو براتون بگم ولی لطفا اون پست رو با شکم خالی نخونید


این هم اوزون برون خوش تیپ  و خوشمزه !!!


و  باز هم اوزون برون


این هم خاویار


و باز هم خاویار !!!


فیل ماهی : خاویار درجه یک اما  گوشت معمولی


مقایسه جثه و شکل فیل ماهی و اوزون برون

پ.ن :

به امید روزی که عاقلی با اقدامات لازم   این سرمایه های ملی رو از حیف و میل و انقراض نجات بده و برای نسل های آینده حفظ کنه




نظرات 10 + ارسال نظر
حمیده یکشنبه 24 بهمن 1400 ساعت 19:04 http://www.tast-good.blogfa.com

سلام
من مدتی است به دنبال ماهی دودی خوبی هستم.
از دوستم شنیدم ماهی های کهنه را دودی می کنند.از کجا می شود خرید

سلام حمیده
" از دوستم شنیدم ماهی های کهنه را دودی می کنند.از کجا می شود خرید"

اگر دنبال ماهی سفید یا فیتوفاک یا کپور دودی باشی این امکان هست که پس از فروش نرفتن دودی شده باشن .
وقتی ماهی در طی چند روز فروش نمی ره یا باید شور بشه یا دودی
اما بعضی از انواع ماهی مثل زالون ZALON اصلا بصورت معمولی مصرف نمیشن
- بدلایلی مثل روغنی بودن ، استخون زیاد داشتن یا کم بودن گوشت یا ...-
و فقط برای دودی شدن صید میشن .در نتیجه احتمال سالم بودنشون بیشتره
من خودم عموما زالون مصرف میکنم
ماهی بنسبت ارزونی هم هست .و دودی اش هم خوشمزه تر از بعضی انواع دیگر ماهی هست .
خرید ماهی دودی مثل خرید هندونه هست
تا با چاقو قطعه قطعه اش نکنی مشخص نمیشه
تازه اصل کار بعد بخار پز کردنشه
ماهی کهنه بعد بخار پز کردن قوام ندارد و با دست زدین گوشت ماهی میریزه ولی ماهی تازه گوشتش حتی بعد بخار پز شدن قوام داره و ریش ریش و لایه لایه کنده میشه
محل خرید هم تمام بازار ماهی فروشان شهر های شمالی یا مغازه های ماهی فروشی در جای جای شهر
هر شهری بری بازار ماهی فروشان رو داره

soly شنبه 22 خرداد 1400 ساعت 10:21

سلام
چطورین
خوبین

سلام
ممنونم
بد نیستم
تو خوبی سولماز؟

رافائل چهارشنبه 19 خرداد 1400 ساعت 13:54 http://raphaeletanha.blogsky.com

بابا کنسرو خاویار رو گفتم داره، ازون برون که کنسروی نیست.
بله بله، با آبلیموی فراوون.‌خیلی لذیذ میشه.
شیلات انزلی یه مدت میفروخت. اینی که میگم مال حداقل ده سال قبله، الان دیگه خبر ندارم.
من چون شمال نیستم فصل کولی اکثرا میگذره و وقتی میام که دیگه کولی گیرم نمیاد.
میدونی که معدن ماهی ولایت ماست، اما اونجا هم دیگه کولی کم پیدا میشه.
اونی که توی رودخونه هاست کولی نیست، بچه ماهی سفید، سیم، کولمه و ... است. کلی ماهی دریاست.
کیلکا هم اصلا دوست ندارم. هنوز بوی لنچ های کیلکا گیری توی دماغمه. چجوری دلت اومد کیلکا رو با کولی مقایسه کنی؟

" چجوری دلت اومد کیلکا رو با کولی مقایسه کنی؟"
شرمنده که به ساحت کولی ها جسارت شد !!!


گفتم حالا که اون نیست شاید بشه با این سر کرد!!!
یه مقطعی من مجبور به خوردنش بودم
و
چیزیم نشد !!!


پ.ن :
برای کم اثر کردن بوی کیلکا ی سرخ شده در روغن
من زرچوبه و فلفل سیاه فراوون رو توصیه میکنم

یاسی چهارشنبه 19 خرداد 1400 ساعت 07:49

سلام مونپارناس جان
اون وقتها که عموی خدابیامرزم انزلی زندگی میکرد یه روز ما رو دعوت کرد به رستوران شیلات...یه کباب اوزون برونی اونجا بما داد که هیچوقت طعمش از یادم نمیره...یادش بخیر.

سلام یاسی !!!
کجایی تو بابا !!!!
یعنی انقدر کار جدید وقتت رو میگیره؟
شبها قبل خواب هم نمیتونی یه خط توی وبلاگت بنویسی ؟
میدونی تا حالا چند بار رفتیم وبلاگت و نبودی ؟
بابا بیل گیتس با اون همه گرفتاری باز هم فرصت نوشتن یه خط در روز رو داره تو چرا نداری؟

بندباز سه‌شنبه 18 خرداد 1400 ساعت 13:30

سلام
ما دیروز از کنار یکی از شعبه های شیلات رد شدیم،یک تابلوی قدیمی داشت که روی اون نوشته بود "خاویار به نرخ تعاونی توزیع می شود"!!! نمی دونم برای چند سال پیش بود؟

سلام
حتما مربوط به سالهای 1358 تا 60 13بوده
اون زمانها مد بود درمورد گسترش عدالت در جامعه حرف زده بشه
یکش هم حتما ایجاد عدالت در مورد مصرف مواد غذایی مختص پولدارها از جمله خاویار بوده

پ.ن:
حالا یه سوالی میپرسیدی
شاید هنوز توزیع تعاونی داشتن !!!
والا!!!!

رافائل سه‌شنبه 18 خرداد 1400 ساعت 13:02 http://raphaeletanha.blogsky.com

ببخشید فروشگاه سناتور بود فکر کنم. اسم هارو کلا فراموش کردم. همون که نزدیک پل گلباغه.

دیدی؟
میگم چرا این همه مدت کنسرو اوزون برونی ندیدم !!!!

من ازدور و ور سناتور خوشم نمیآد و به ندرت میرم اونجا
همیشه جلوش شلوغه و ماشین ها بد و خطرناک از پارک میآن بیرون
اما از اون مهمتر
فضای توش برای من تنگ و خفه هست توی اسکار راحت ترم شاید به خاطر سقف بلند تر اسکار باشه
آخرین بار سودا میخواستم و ناچار شدم برم سناتور
یه باکس میخواستم ولی دو تا بطری بیشتر نداشت !!!!
گل بود به سبزه هم آراسته شد
خیلی ازش خوشم می اومد جنسش هم جور نبود !!!

رافائل سه‌شنبه 18 خرداد 1400 ساعت 13:01 http://raphaeletanha.blogsky.com

سلام هم ولایتی.
به به. چه پست نابی، کیف کردم.
اگه میخوای طعم خاویار رو بچشی، قبلنا فروشگاه اسکار توی گلباغ نماز کنسروهاشو میفروخت.‌
و اما ازون برون، به لطف همشهری بودن با صیادان و داشتن آشناهای زیاد، من اون گوشت با طعم آهو رو خوردم، از اونجایی که خیلی به گوشتخواری علاقه ای ندارم چندان برام متفاوت نبود اما یه توضیحی میدم، گوشتی سفید بدون استخوان که خودش روغنیه و در اثر کباب کردن یا سرخ کردن بسیار نرم و لطیف میشه. اگر با ماهی ها مقایسه کنی، خوب گوشت خوشمزه ای داره.
همکلاسی جان که گوشتخواره، خیلی خوشش اومده بود.
راستی من اصلا اشبل ماهی نمیخورم اما عاشق کولی هستم ولی متاسفانه این سالهای اخیر خیلی کم شده و اکثرا بچه ماهی سفید یا سیم رو به جای کولی میفروشند.
یادش بخیر اون روزهای خوش که کولی رو برشته میکردیم و مثل چیپس گاز میزدیم.

سلام رافی
1-
"گوشتی سفید بدون استخوان که خودش روغنیه و در اثر کباب کردن یا سرخ کردن بسیار نرم و لطیف میشه "

چطور دلت اومد با توصیفی انقدر دقیق منو شکنجه کنی؟
داشتم دیگه مزه اش رو فراموش میکردم و به طعم قزل آلا دل خوش میکردم !!!
راستی رافی شما با آبلیموی فراوون میخوردین دیگه؟
بدون آبلیمو اصلا جالب نیست

2-
"قبلنا فروشگاه اسکار توی گلباغ نماز کنسروهاشو میفروخت.‌ "
فکر کنم این قبلنا که گفتی مال سالها پیشه چون حداقل توی این ده سال گذشته که من مشتری اسکارم همچین چیزی ندیدم
ثانیا
کنسرو کجا و کباب اوزون برون روی ذغال سرخ شده و عطر و بوی اون کجا؟

3-
"راستی من اصلا اشبل ماهی نمیخورم اما عاشق کولی هستم "
خوب من برعکسم
عاشق اشپلم اما کولی رو به زور میخورم
واقعیتش اینه که آخرین باری هم که خریدم تمیز کردن حدود سه کیلو افتاد گردن خودم و بیشترش رو هم برای اولین بار شور کردم
آره کولی مخصوصا سیاه کولی خیلی گرونه و زیاد هم فراوون نیست
اونی هم که به من فروختند مطمئنا سیاه کولی نیود
ولی چون برای شور کردن می خواستم اهمیت ندادم
ولی اگر مقیم اینجا باشی قابل دسترسی هست
آب رودخونه ها رو دیدی؟
قورباغه ها و مارها و لاکپشت ها هم دیگه توی این آب که پره از مواد شوینده و فاضلاب های خانگی و صنعتی نمیتونن زندگی کنن کولی های بنده خدا که دیگه جای خود دارند
فکر کنم اگر کیلکا گیرت بیاد جای کولی میتونی اونقدر سرخش کنی که مثل چیپس بخوریش
هنوز گاهی کیلکا توی بازار میآرن

الهام سه‌شنبه 18 خرداد 1400 ساعت 11:05 https://yanaar.blogsky.com/

سلام
شاهد از غیب رسید ... یک غذای دریایی و این همه مخاطب خاص و این همه نابرابری؟ اون وقت اگر کسی بیاید بگوید تاریخ یعنی تضاد طبقه‌ها. نمی‌گویید بحث سیاسی ممنوع؟
حالا بگذریم ... من ماهی‌خور نیستم و فقط تا رستوران «ماهی خوب» هست از غذای دریایی احساس رضایت می‌کنم. ولی یک بار دوستی از طبقه‌ بالایی‌ها که ساکن آمل بود یه بسته کالباس ماهی فرستاد که هر ورقش توی فویل نازک پیچیده بود و عطر و طعم فوق العاده ای داشت که تنه می زد به همان گوشت آهوی بهشتی ...بعد که باز خواستیم خبر آمد که اون‌ها اجازه‌ی توزیع تو ایران ندارند و محدود وسفارشی برای صادرات تولید می‌شوند.

سلام الهام
1-
"تاریخ یعنی تضاد طبقه‌ها... نمی‌گویید بحث سیاسی ممنوع؟"

به قول شاعر
هر چه میخواهد دل تنگت بگوی
یعنی اگر غذا به" تاریخ" و "تضاد و جنگ طبقات" مربوط نباشه پس چی به به این چیزها مربوطه ؟

حتی از دوران پارینه سنگی یه آدم مساله دار که جرات نداشته نظریاتش رو در مورد اختلاف طبقاتی علنی مطرح کنه یه تز داده تقریبا به این صورت :
" پولدارها به کباب و بی پولها به بوی کباب "
همون طور که میبینی غذا دستاویزی برای جنگیه اساسی و ریشه دار بین طبقات مختلف
علی الخصوص
طبقه مشهور به پولدار
و
طبقه مشهور به بی پول
که البته در طول تاریخ بسته به اون دوران لایه های مختلفی از اجتماع در هر یک از اون دسته بندی ها جا میگرفتند



2-
"من ماهی‌خور نیستم و..."
ای وای من !!!
یعنی مادرت وقتی کوچک بودی بهت نگفته بود اگر ماهی بخوری در هر امتحانی که توی هفته بعد بدی بین نیم تا یک و نیم نمره بیشتر از وقتی که ماهی نخورده باشی میگیری؟
من مطمئنم مادرت گفته ولی تو فراموش کردی
مامان ها این چیزها رو از یاد نمیبرند
امروزه ثابت شده خوردن ماهی روی چند چیز دیگه هم اثر محدودی داره
ازجمله
شانس بیشتر برای برنده شدن توی قرعه کشی ها
مصرف کمتر بنزین ماشینت - البته فقط برای سه روز بعد خوردن -
برخورد بهتر اطرافیانت با تو و مهربون تر شدنشون - باز هم فقط برای دو روز -
ساکت و آروم نشستن دانش آموزها و دانشجویان سر کلاس درس
- در واقع در کشورهای پیشرفته این نکته سالهاست کشف شده و معلمها و اساتید حد اقل هفته ای یک بار ماهی یا آب زی دیگری مصرف میکنند تا در طول هفته کلاس آروم و بی جنجالی داشته باشند -
و ....
میترسم زیادتر بنویسم یکی از اتحادیه فروشندگان ماهی بخونه و از فردا قیمت انواع ماهی 50% بره بالا



3- "بعد که باز خواستیم ... برای صادرات تولید می‌شوند "

پس حسابی حال و احوال ما اوزون برون دوست ها رو درک میکنی
باز هم شاعر میفرماید :
غم همدرد که داند ؟
همدرد
من به نیابت از طرف جامعه اوزون برون دوستان با تو به نمایندگی علاقه مندان کالباس ماهی ابراز همدردی میکنم


3- به امید روزی که وقتی همه مشکلات کشور حل شد لااقل در یکی دو رستوران و سوپر مارکت در هر شهر بزرگ با سکنه بالای یک ملیون کباب اوزون برون و ساندویچ کالباس ماهی
برای عموم قابل دسترس باشه

شکوه دوشنبه 17 خرداد 1400 ساعت 16:18

با سلام چه اطلاعات خوبی .با اینکه گیلانی هستم اسم هیچکدوم از اینها رو نشنیده بودم جز ازونبرون که اونم سالهاست نخوردم دو سال پیش از یه پروتئینی توی تهران قیمت ‌گرفتم که‌گفت کیلویی سیصد هزار تومان که تازه معلوم نبود بقول شما چی باشه و بالطبع نخریدم بهر حال کلی استفاده کردم از این پست شما ممنون

سلام
خواهش میکنم
از دهن ما هم سالهاست که افتاده
مطمئن باش اگر گرفته بودی همین فیل ماهی رو بهت فروخته بودند و بعد خوردنش از خرید پشیمون میشدی
اوزون برون کم صید میشه بعدش هم انقدر همینجا پولدار رابطه دار از ما بهترون هست که دیگه نصیب خارج استان نمیشه
مگر
برای بعضی خواص باشه
مطمئنا از فروشگاهی در خارج استان سر در نمی آره



پ.ن :
اگر گذرت به جنوب افتاد ماهی هوور - Ha voor-رو امتحان کن این یکی از ماهی هایی هست که برای کنسرو ها -تن ماهی - استفاده میشه
توی بازار ماهی فروشان بندر عباس یه کیلو ازش گرفتیم شبیه گوشت گاو میمونه
امکانش نبود مثل اوزون برون کبابش کنیم ولی خوراکی که باهاش درست کردیم عالی بود
تکه های گنده گوشت به اندازه یه نارنگی کوچک رو پختیم و سرخ کردیم
به احتمال زیاد کباب خوبی ازش در میآد
و
فکر میکنم کباب شده اش به همراه آب لیمو جای اوزون برونی رو که دیگه در دسترس نیست تا حدی پر کنه

soly جمعه 14 خرداد 1400 ساعت 21:06

سپاس از اطلاعات خوبی که درج کردین...
ما فقیر فقرا میریم کنار استخر ماهی های قزل آلا و درخواست صید میکنیم و میریم خوشحال و شادمان به مراحل پخت و پزش میرسیم...

سولماز !!!
ما هم همینطوریم
گفتم که دیگه اوزون برون برای مردم عادی به خاطره ها پیوسته
ما هم قزل آلا خوریم
البته وقتی تازه حقوق گرفته باشیم

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد